Gerçek kültür, insanın iç dünyasında başlar. Başkasını küçümsemeyen bir dilde, farklılıkları anlamaya çalışan bir bakışta, çıkar yerine adaleti gözeten bir tavırda saklıdır. Üniversite okumak, çok gezmek ya da çok konuşmak insana bilgi ve anı kazandırır; ama onları kültüre dönüştüren şey, bu bilgi ve deneyimi insanlık onuruyla yoğurabilmektir.
Kültürlü insan, hedefi olan insandır; hedefi yalnız kendini yüceltmek değil, çevresine değer katmaktır. Ahlak ise bu hedefi yöneten pusuladır. Çünkü kültür, özünde bir erdemler toplamıdır: sabır, adalet, nezaket, vicdan, merhamet, dürüstlük… Bunlar olmadan bilgi kibir üretir, gezi yüzeysellik, konuşma gürültü, yemek ise yalnızca haz olur.
Gerçek kültür, bir insanın kalbinde taşıdığı haysiyetle ölçülür. Zira kültürlü olmak, ne kadar bildiğini göstermek değil, ne kadar insanca yaşayabildiğini kanıtlamaktır. Kültür, bir toplumu diğer toplumlardan farklı kılan, geçmişten beri değişerek devam eden, kendine özgü, sanatı, inançları, örf ve adetleri, anlayış ve davranışları ile onun kimliğini oluşturan yaşayış ve düşünüş tarzıdır.
Toplum ve kültür yakından ilişkilidir. Kültür, dil, teknoloji ve normlar gibi toplumun çeşitli yönlerini ele alırken, toplum ortak bir kültürü paylaşan insanları içerir. İnsanlar kültür aracılığıyla kendilerini anlar ve toplumsal normlarla ilişki kurarlar. Dolayısıyla, bu terimler tamamen farklı ama ilişkilidir. Sosyologlar, sosyal yaşamdaki bazı kavramları açıklamak için bu terimleri kullanırlar.
Toplumun bir anlamı da, etkileşimde bulunan ve ortak bir kültürü paylaşan bir grup insandır. Bir toplumdaki insanlar arasındaki ilişki kültürel, etnik, ırksal veya cinsiyet, inanç ve faaliyetlere dayalı olabilir. Toplum ayrıca, Amazon ormanlarında veya Sahra Çölü’nde yaşayan insanlar gibi belirli bir bölgedeki insanları da ifade edebilir.
Toplumlar, günlük aktivitelerini gerçekleştirme biçimlerine göre farklılık gösterir. Örneğin, bazı toplumlar el sıkışarak selamlaşırken, bazıları eğilme gibi temas gerektirmeyen yöntemler kullanır. Her toplumda bu uygulamalar oldukça benimsenir ve bunlara aykırı davranmak tabu olarak kabul edilir. Ancak, farklı kültürlerden bireyler, diğer toplumların uygulamalarını yerine getirmede başarısız olurlarsa mazur görülürler. Esasen, bir toplumda farklı kültürel uygulamalar olabilir. Bu durum, bir toplumdaki kültürlerin zaman zaman değişmesine neden olur. Değişim, farklı kültürlerin birbirini etkilemesi nedeniyle meydana gelir. Kültür, toplumun günlük yaşamda nasıl işlediğini belirleyen normların, davranışların ve uygulamaların bir birikimi olduğundan, bir toplum kültür olmadan var olamaz.
Toplumda birçok sosyal kurum bulunur. Bunlar arasında aile, eğitim, din ve siyasi kurumlar bulunur. Bu kurumlar bağımsız olarak çalışamaz ve bir topluma istikrar getiren şey, birliktelikleridir. Bazı toplumlarda kurumlar, insanların toplumsal beklentilere uygun yaşamasını sağlamak için vardır.
Nazan Nazik
